W piątkowy wieczór w Muzeum Regionalnym w Chojnowie odbył się wykład pt. "Niechciane dziedzictwo - nieruchomości zabytkowe na Dolnym Śląsku w latach 1945-1989". Była to wyjątkowa okazja dla miłośników historii i architektury, aby zgłębić temat, który od lat jest jednym z najważniejszych w kontekście zachowania dziedzictwa kulturowego naszego regionu.

Zebranych przywitał dyrektor Muzeum Regionalnego w Chojnowie - Andrzej Świdurski: 

• Drodzy Państwo, w imieniu Muzeum Regionalnego mam zaszczyt zaprosić na wykład pt. Niechciane dziedzictwo - nieruchomości zabytkowe na Dolnym Śląsku w latach 1945-1989. Tytuł jest przewrotny, ponieważ z jednej strony dziedzictwo to coś, co się kojarzy z czymś bardzo ważnym, a z drugiej strony było tu niechciane. Ten problem dotyczy wszystkich terenów tzw. ziem odzyskanych. 

Wykład poprowadziła dr. hab. Adriana Merta-Staszczak, prof. Politechniki Wrocławskiej, ekspert ds. ochrony zabytków, która wzięła na warsztat problematykę nieruchomości zabytkowych w trudnym okresie od 1945 do 1989 roku. Pani Profesor zaczęła od podstawowej definicji zabytku oraz jego wartości historycznej, kulturowej i artystycznej, aby następnie przejść do trudnej rzeczywistości powojennej Polski.

Jak podkreśliła prelegentka, był to okres, w którym nie tylko polityka zaborcza III Rzeszy, ale również walka o wyzwolenie Polski, a później okres powojenny zniszczyły wiele zabytków Dolnego Śląska. Jednak największe straty w historii zabytków w Polsce miały miejsce w czasie PRL-u.

dr. hab. Adriana Merta-Staszczak przedstawiła konkretne przykłady nieruchomości zabytkowych, które ucierpiały w tamtym okresie. Opowiedziała o ruinach pałaców, zniszczonych zamkach, opuszczonych kościołach i klasztorach, które zostały sprzedane, przekazane wojsku lub przeznaczone na cele produkcyjne.

Nie zabrakło także tematu zaniedbań i braku odpowiedniej troski o te nieruchomości. Co doprowadziło do tak znaczących strat w zabytkowej architekturze Dolnego Śląska? Z całą pewnością  brak woli politycznej i odpowiednich środków finansowych, które pozwoliłyby na zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu.

Po wykładzie między zebranymi wywiązała się ciekawa dyskusja na temat kulisów zaniedbań dotyczących zabytkowych nieruchomości. Głos zabrał m.in. były dyrektor Muzeum Regionalnego - Jerzy Janus - który przybliżył historię zabytkowych nieruchomości znajdujących się na terenie Chojnowa i najbliższych okolic. 

Spotkanie było nie tylko interesującym przeglądem historii, ale również ważnym przypomnieniem o potrzebie zachowania dziedzictwa kulturowego nie tylko naszego regionu, ale i całego kraju. W czasach, gdy architektura przemysłowa zdominowała wiele miast, a nieruchomości zabytkowe są zaniedbane i opuszczone, potrzeba nam więcej takich spotkań, aby przypomnieć o wartościach, jakie kryją się w historycznych budowlach i zabytkach.