Zygmunt Graban (1924 – 2011) – organista, nauczyciel muzyki
Urodził się 25 lipca 1924 roku w Ładyczynie na Podolu. Ukończył Szkołę Podstawową w Mikulińcach, a następnie uczęszczał do Gimnazjum i Liceum im. Wincentego Pola w Tarnopolu. Już jako uczeń gimnazjum grał na organach podczas nabożeństw w kościele w Tarnopolu.
Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku wrócił do Ładyczyna, gdzie pomagał rodzicom w pracy na roli. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski uczył się w Szkole Muzycznej w Tarnopolu.
W roku 1944 został powołany do Wojska Polskiego i służył w 7 Kołobrzeskim Pułku Piechoty w stopniu chorążego do 1948 roku. W okresie służby wojskowej odbył 13 miesięcy służby frontowej. w roku 2001 Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej mianował Zygmunta Grabana na stopień podporucznika Wojska Polskiego. Po demobilizacji dołączył do repatriowanej rodziny - rodziców, siostry i brata, którzy zostali przesiedleni na Ziemie Odzyskane z Kresów Wschodnich.
W 1951 roku ukończył Państwową Szkołę Muzyczną w Legnicy, później w latach 1953-1957, pracował sam pracował jako nauczyciel gry na akordeonie w tej szkole. Od 1951 do 1953 roku prowadził chór i orkiestrę dętą przy fabryce Dolfabla w Chojnowie. W latach 1955 - 1960 prowadził zespoły przy Spółdzielni "Młot" (późniejszy "Hosmet") i przy DZBR "Renifer" w Chojnowie. Od 1963 do 1966 roku prowadził chór Liceum Ogólnokształcącego w Chojnowie. W latach 1069-1973 był radnym Miejskiej rady Narodowej w Chojnowie.
Po zawarciu związku małżeńskiego w 1957 roku zrezygnował z pracy w Legnicy i w roku 1960 założył Społeczne Ognisko Muzyczne w Chojnowie, w którym przez wiele lat pracował ze swoim bratem Edwardem.
Ognisko powstało przy Towarzystwie Krzewienia Wiedzy Powszechnej (TKWP) we Wrocławiu, później działało przy Dolnośląskim Towarzystwie Muzycznym (DTM) i Legnickim Towarzystwie Muzycznym (LTM). W 1967 roku ukończył wewnętrzny średni kurs szkoleniowy DTM, a w roku 1968 ukończył trzyletnie Studium Muzyczne II stopnia przy Wojewódzkim Domu Kultury im. Juliusza Słowackiego we Wrocławiu. Ukończywszy kurs organistowski we Wrocławiu, grał w kościołach w okolicy Chojnowa, m.in. w Konradówce i Witowie. Następnie przez kilka lat godził pracę nauczyciela w Ognisku Muzycznym z pracą organisty w Chojnowie, by wreszcie poświęcić się tylko służbie organistowskiej.
Przez cały okres swojej pracy organisty, czyli kilkadziesiąt lat, prowadził założony przez siebie chór parafialny, który był dla niego bardzo ważnym elementem pełnienia służby Bogu i Kościołowi. Z chórem parafialnym śpiewał i nagrał też większość ze swoich ponad pięćdziesięciu piosenek, z których najstarsze powstawały jeszcze w czasie wojny, a najnowsze w ostatnich miesiącach życia. prowadził chór i służył Bogu jako organista niemal do końca swojego życia. Za służbę w wojsku w czasie II wojny światowej i za zasługi w okresie pracy zawodowej otrzymał wiele dyplomów, odznaczeń i medali.
Wojskowe: Medal Zwycięstwa i Wolności, Odznaka Grunwaldzka, Medal za Warszawę, Medal za Wyzwolenie Warszawy, Medal za Zdobycie Berlina, Medal za Zwycięstwo Nad Niemcami w II Wojnie Światowej, Odznaka Weterana Walk o Niepodległość, Tytuł Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny, Krzyż Pamiątkowy Czynu Frontowego I i II Armii Wojska Polskiego.
Cywilne: Odznaka Przodownika Pracy, przyznana przez Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego, Centralny Zarząd Przemysłu Wyrobów Blaszanych za pracę w Fabryce Wyrobów Blaszanych w Chojnowie. Odznaka Zasłużony Działacz Kultury, przyznana przez Ministra Kultury i Sztuki. Złoty Krzyż Zasługi, za dwudziestoletnią wyróżniającą pracę pedagogiczną, przez Radę Państwa. Tytuł Chojnowianina Roku 1995, przyznany przez mieszkańców Chojnowa. Odznaczenie w uznaniu zasług dla Diecezji Legnickiej, nadane przez Biskupa Legnickiego.
Zygmunt Graban zmarł 13 czerwca 2011 r. w Legnicy, został pochowany na cmentarzu w Chojnowie.
K. Czapska, Chojnowianie znani i zasłużeni (1945-2010) cz.1, Muzeum Regionalne w Chojnowie 2014., s. 28-30
